روغن موتور چیست و چه وظایفی دارد:
روغن موتور وظایف متعددی را بر عهده دارد که به شرح زیر است:
1- روانکاری و کاهش اصطکاک: مهمترین وظیفه روغن موتور در خودرو، کاهش اصطکاک و بهبود راندمان خودروها است. روغن موتور با وجود آوردن لایهای روغن با ضخامت مناسب، اصطکاک فطعات را به حداقل ممکن میرساند.
2- کمک به سیستم خنک کننده: روغن موتور به خارج کردن قسمتی از حرارت موتور کمک میکند و به کمک سیستم ختک کننده خودرو میرود.
3- ضربه گیر: روغن موتور ضربات ناشی از کارکرد قطعات داخلی پیشرانه را میگیرد.
4- کاهش مصرف سوخت: اگر از روغن موتور با درجه مناسب استفاده شود، هنگام استارت خوردن خودرو، روغن با سرعت مناسبی به قطعات خودرو رسیده و این امر موجب کاهش مصرف سوخت میشود.
جلوگیری از زنگ زدگی و سایش: علاوه بر کاهش اصطکاک و جلوگیری از سایش قطعات، روغن موتور نقش بسزایی در جلوگیری از زنگ زدگی قطعات دارد.
اصطلاحات روغن موتور
گرانروی (ویسکوزیته):
گرانروی به زبان سادهتر همان غلظت روغن موتور است. ویسکوزیته یکی از مهمترین شاخصههای روغن موتور است که با کاهش دما افزایش و با افزایش دما افزایش مییابد. به عبارت دیگر هرچه دمای موتور افزایش بیابد، حرکت آن در موتور روانتر میشود و با کاهش دما گرانروی افزایش مییابد.
این ویژگی در روغن موتور بسیار اهمیت دارد. روغنها بر این اساس، به دو دسته تقسیم میشوند: 1- تک درجهای (Monograde) 2- چند درجهای (Multigrade)
استفاده از روغنهای تک درجهای در خودروهای امروزی منسوخ شده است و از روغنهای چند درجهای امروزه در خودروها استفاده میشود. به عنوانن مثال، این روغنها را با حرف "W"، به شکل "10W40" یا "20W50" نشان میدهند. عدد سمت چپ W نشان دهنده ویسکوزیته آن در لحظه استارت (در دمای پایین) و عدد سمت راست نشان دهنده ویسکوزیته آن در دماهای بالا است.
نقطه ریزش:
پایینترین دمایی که در آن روغن همچنان قادر به جاری شدن و حرکت باشد را نقطه ریزش میگویند.
شمارههایی مثل «5W40» را چطور باید بخوانیم؟
روغنهای از نوع ساده معمولاً در اکثر موتورهای امروزی زمانی که گرم میشوند، روانتر میشوند که در نتیجه روغن از چندین نوع وارد آن میشود. ایدهی کار ساده است- با استفاده از علم و فیزیک، کاری کنید زمانی که روغن پایه داغ میشود، روانتر نشود. شمارهی پیش از حرف W، درجهی ویسکوزیتهی «سرد» روغن است و شمارهی بعد از W، درجهی ویکسوزیتهی «گرم» روغن موتور است. بنابراین روغنی با شمارهی 5W40، روغنی است که در زمان سرد بودن به مانند یک روغن سادهی درجهی 5 عمل میکند، اما زمانی که داغ میشود بیش از روغن درجهی 40 روان نمیشود. هر چقدر شمارهی زمستان (یعنی W) کمتر باشد، در روزهای سرد سال، موتور راحتتر روشن میشود و به کار خود ادامه میدهد. در بخشهای ویسکوزیته و درجهبندی SAE، جزئیات بیشتری در مورد این موضوع وجود دارد.