وقتی کیفیت باید قابل اندازه‌گیری باشد
در صنعت، کیفیت یک ادعا نیست؛ یک عدد، یک نمودار یا یک تست مستند است. در مورد روانکارهای صنعتی اعم از روغن‌ها، گریس‌ها و سیالات هیدرولیکی فقط وقتی می‌توان درباره «کیفیت» حرف زد که پشت آن، آزمایش‌هایی دقیق و استاندارد وجود داشته باشد.
یکی از معتبرترین چارچوب‌ها برای سنجش کیفیت روانکارها، استانداردهای ASTM هستند. استانداردهایی که از طریق آزمون‌های فنی دقیق، اجازه می‌دهند بدانیم روانکار مورد نظرمان در شرایط واقعی، چقدر قابل اعتماد است.
⸻
ASTM چیست و چرا در روانکاری اهمیت دارد؟
ASTM مخفف American Society for Testing and Materials (انجمن آمریکایی آزمون و مواد) سازمانی جهانی و مستقل است که استانداردهایی را برای تست و ارزیابی مواد، محصولات و سیستم‌ها ارائه می‌دهد. در صنعت روانکاری، استانداردهای ASTM مثل زبان بین‌المللی هستند که بین تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و مهندسان فنی ارتباط برقرار می‌کنند.
استانداردهای ASTM کمک می‌کنند تا پاسخ‌های دقیقی برای سؤالات زیر داشته باشیم:
• این روانکار تا چه دمایی قابل استفاده است؟
• چقدر در برابر فشار مقاوم است؟
• آیا در برابر آب، زنگ‌زدگی، سایش و اکسیداسیون دوام دارد؟
• چقدر ویسکوز است و در دمای بالا چه رفتاری دارد؟
- جامعیت تست‌ها: برای هر پارامتر عملکردی، آزمون دقیق وجود دارد.
- شناخت جهانی: شرکت‌های بزرگ نفت و روانکار از این استاندارد تبعیت می‌کنند.
- سازگاری با تجهیزات صنعتی: بسیاری از سازندگان ماشین‌آلات، عملکرد روانکار را با معیار ASTM می‌سنجند.
روانکاری که تست نشده باشد، ممکن است در شرایط واقعی به دلایل زیر آسیب بزند:
- کاهش شدید عملکرد تحت دمای بالا
- افت ویسکوزیته و نشت روانکار
- سایش سریع قطعات و کاهش عمر بلبرینگ
- افزایش مصرف انرژی و دمای کاری تجهیزات
- خطر آتش‌سوزی به‌دلیل نقطه اشتعال پایین
- برگه مشخصات فنی (TDS): مطمئن شوید تست‌های ASTM در آن آمده.
- سازگاری با دستگاه: به دفترچه یا توصیه‌نامه OEM توجه کنید.
- مقایسه چند برند معتبر: برندهای معتبر نتایج دقیق و واقعی از تست‌های ASTM ارائه می‌کنند.
- درخواست تحلیل آزمایشگاهی: روانکار مصرف‌شده را برای مقایسه با مقادیر استاندارد ارسال کنید.
| کد استاندارد | تست | هدف |
|---|---|---|
| ASTM D445 | ویسکوزیته سینماتیک | اندازه‌گیری روانی سیال در دماهای مختلف |
| ASTM D92 | نقطه اشتعال (Flash Point) | تعیین دمایی که بخارات روانکار مشتعل می‌شوند |
| ASTM D97 | نقطه ریزش (Pour Point) | کمترین دمایی که روغن همچنان جریان دارد |
| ASTM D4172 | تست سایش چهار توپ (Four-Ball Wear) | ارزیابی مقاومت روانکار در برابر سایش تحت بار مشخص |
| ASTM D2783 | فشار شکست (Four-Ball EP) | بررسی عملکرد گریس یا روغن در فشارهای شدید |
| ASTM D1742 | مقاومت در برابر جداسازی روغن | بررسی پایداری گریس در برابر جداسازی اجزا |
| ASTM D665 | مقاومت در برابر زنگ‌زدگی | ارزیابی تأثیر آب بر خاصیت ضدزنگ روانکار |
| ASTM D2893 | پایداری اکسیداسیونی روغن صنعتی | بررسی میزان تخریب روغن در گذر زمان تحت دمای بالا |
